top of page

Aşılama enfeksiyöz hastalıkların önlenmesindeki en güvenli yollardan birisi olup, küçük hayvan hekimliğinde uygulanan en yaygın prosedürlerdir. Günümüzde aşıların uygulanma şekillerinde ve aşı programlarının oluşturulmasında önemli değişiklikler olmuştur. World Small Animal Veterinary Association (WSAVA-Dünya Küçük hayvan Veteriner Hekimleri Derneği) aşı grubu tarafından oluşturulan Aşı Rehberi, KHVHD (Küçük Hayvan Veteriner Hekimleri Derneği) önderliğinde ülkemiz kullanımına adapte edilmiştir.

 

Son yıllarda eğilim, bireysel aşı yükünün azaltılması yönündedir. Bu değişikliklerin oluşturulması ve uygulanmasında ki nedenlerin ilki, aşıların uygulama sonrasında ortaya çıkabilecek yan etkilerinde son dönemde gözlemlenen farklılıklardır. Bu yan etkilerin en çok dikkat çekenleri, aşıların immun ilişkili hastalıkları tetikleyen faktörlerden birisi olduğunun ortaya konulmasıdır ve uygulama sonrası şekillenen aşı ilişkili sarkomalardır (Aşı yapılan bölgede kanser oluşumu).

İnsan hekimliği ve veteriner hekimlikte adeta bir “aşı fobisi” durumu ortaya çıkmış olup, bunun engellenmesi için aşıların uygulama şekli ve aşı programlarının son bilimsel gelişmeleri takip ederek oluşturulması gereksinimi kaçınılmaz hale gelmiştir.

​

​

Aşı Protokolleri (Core, Noncore ve Önerilmeyen Aşılar)

  • Core (Mutlaka yapılması gereken aşılar)

Core aşıların tüm hayvanlara uygulanması gerekir.

 

  • Noncore ( Yaşanılan ya da seyahat edilen bölgeye göre uygulanan aşılar)

Bu aşılar bölgeler temelinde değişebilir. Veteriner Hekim önerisiyle uygulanır.

​

  • Önerilmeyen aşılar

Kullanımlarını gerekçelendirecek yeterli bilimsel kanıtın bulunmadığı durumlarda bazı aşılar, önerilmeyen aşılar olarak sınıflandırılmıştır.

 

 

​

Kedilerde Aşılama;

 

Core Aşılar; 3’lü kedi karma aşısı, kuduz aşısı

Noncore Aşılar; Kedi leukaemia aşısı (lösemi), FİV(kedi aids) aşısı,Bordotella,Chlamydia felis

Önerilmeyen Aşılar; FİP (feline enfeksiyöz peritonitis)

 

Köpeklerde Aşılama;

​

Core Aşılar; Köpek karma aşısı, Kuduz , Bordotella bron.(öksürük aşısı)

Noncore Aşılar; Lyme aşısı

Önerilmeyen Aşılar; Köpek Coronavirüs aşısı

​

​

Yavru Hayvanlarda Aşı Protokolleri

​

Köpeklerde Aşı Protokolü;

​

Core Aşılar, 16 haftalık yaştan öncesinde başlandıysa;

​

Karma aşısı; 3 hafta ara ile 2 doz

Bordotella aşısı; 2-4 hafta arayla 2 doz ( Bazı firmaların aşılarında Tek doz yeterli gelmektedir)

Kuduz; 3 aylık yaştan sonra tek doz şeklinde uygulanır.

​

16 haftalık yaştan sonra;

Bir doz daha karma aşısı uygulanır (toplam 3 ya da 4 karma aşı uygulanmış olur)

​

Noncore Aşılar

​

Lyme Aşısı; 3 aylık yaştan sonra 2-4 hafta arayla 2 doz. (Kene mevsimi başlamasından hemen önce yıllık tekrarı yapılmalıdır)

​

Önerilmeyen Aşılar 

​

Coronavirüs aşısı,Coronavirüs enfeksiyonları genellikle subkliniktir veya hafif klinik belirtilere sebep olur.Doğrulanmış Corona hastalığı prevalansı günümüzde mevcut olan aşıların kullanımını haklı çıkartmaz.Mevcut olan aşıların köpek coronavirüs varyantlarına karşı koruma sağlayacağına dair bir kanıt yoktur.​

 

 

Kedilerde  Aşı Protokolü;

​

​

Core Aşılar,16 haftalık yaştan öncesinde başlandıysa;

​

Karma aşısı; 2-4 hafta ara ile 2 doz

Kuduz aşısı; 3 aylık yaştan sonra tek doz uygulama

​

16 haftalık yaştan sonrasında;

Bir doz daha karma aşısı uygulanabilir.

​

​

Noncore Aşılar

​

Kedi Lösemi aşısı; 8 haftalık yaşta ile 3-4 hafta arayla 2 uygulama yapılır. Aşı öncesinde hastaya lösemi testi yapılıp, eğer sonuç negatif ise aşı uygulanmalıdır. Pozitif hayvanlara aşı uygulanmamalıdır. Adjuvansız aşı kullanılmalıdır.

​

FIV aşısı (Kedi Aidsi); 8 haftalık yaşta 2-3 hafta ara ile 2 doz uygulanır.

​

Önerilmeyen Aşılar

​

FIP aşısı; Yeterli çalışma olmadığı için önerilmez.

​

​

Aşıların Uygulanma Sıklıkları

Aşıların etkinliği açısından yavrular için hazırlanan aşılama programında maternal antikorların(anneden alınan antikorlar) varlığı dikkate alınmalıdır. Erken dönemde köpek ve kedi yavrularına uygulanan aşıların birçoğunun etkinliği, maternal antikorlar tarafından önemli ölçüde engellendiği bilinmektedir. Aşılamanın son dozunun 16.haftalık(4aylık) yaşta tekrarlanması ve 6-12 aylık yaşta bir tekrar daha yapılması önerilmektedir.

Daha sonraki dönemde aşıların uygulanma sıklıkları bağışıklık süresi temelinde belirlenir. Yakın geçmişte core aşıların çoğunun 1 yıllık koruma sürelerine sahip olduğu belirtilmişti.Bu anlamda aşılamanın her yıl tekrarlanması öneriliyordu. Son yıllarda, çoğu ürünün,minimum 3 yıl boyunca koruduğu belirlenmiştir. Her 3 yılda bir yapılan core aşılar,her yıl uygulandığı durumla karşılaştırıldığında antikor seviyeleri arasında bir farklılık bulunmadığı ve aynı derecede korumakta olduğu belirlenmiştir. Bu sebeple yıllık aşılarda, hastanın antikor titresine bakılarak karar verilmelidir.

 

 

Aşılamaya İlişkin Önemli Notlar

  1. Aynı enjektörde farklı aşılar karıştırılabilir mi?

Ürün etiketi veya kısa ürün bilgisinde spesifik olarak belirtilmediği sürece,farklı aşılar hiçbir zaman aynı enjektörde karıştırılmamalıdır.

​

  2.Aynı köpeğe aynı anda farklı aşılar uygulanabilir mi?

Randevu sırasında aynı hastaya faklı aşılar uygulanabilir.Ancak aşılar farklı lenf nodülleri tarafından drene edilen ayrı bölgelere uygulanmalıdır.(Örneğin bir aşı sağ omuz üzerine diğeri sol omuz üzerine)

 

  3.Mantar enfeksiyonlarına karşı profilaktik olarak aşılama yapılabilir mi?

Ülkemizde aşı olarak adlandırılan, mantara karşı koruyucu olarak kullanılan ürünler aşı olarak tanımlanmamaktadır.

​

  4.Yavru köpeklere her hafta aşı uygulanabilir mi?

Uygulanan aşıya bakılmaksızın en az 2 haftalık bir aşılama aralığı önerilmektedir.Haftalık yapılan aşılar, hastalığa karşı gelişecek olan antikor titresine engel olabilir.

​

  5.Gebelikte aşılama olur mu? 

Mümkünse kaçınılmalıdır.

​

  6.Küçük köpek ırkı uygulanacak olan aşıyı daha büyük bir köpek ırkı ile aynı miktarda mı almalıdır?

Tüm doz,üretici tarafından belirtildiği şekilde ugulanmalıdır.Belirtilen dozun daha azını uygulamak,koruyucu bir immun yanıt oluşturmayabilir.

​

  7.Anestezi sırasında aşılama olur mu?

Genellikle tavsiye edilmez.

​

  8.Aşı  öncesi enjeksiyon bölgesine dezenfektan uygulanmalı mı?

Dezenfektan,modifiye canlı virüsü inaktive edebileceğinden genellikle önerilmez.

​

  9.Belirli ırkların (Rottw,Doberman Pinsch) tam olarak bağışık olduklarına emin olmak için özgün bir aşılama protokolü uygulanmalı mıdır?

Irka spefisik protokoller günümüzde gerekli görülmemektedir.Parvovirüs aşılarının Doberman Pinscher ve Rottweiler'ları bağışık hale getirmede geçmişteki başarısızlıkları, genetik olarak parvovirüs aşısına yanıt vermeyen ve bu nedenle hastalığa duyarlı olan ırklar içinde görüldüğü belirtilmiştir.Zayıf yanıt veren bu hayvanlarda bağışıklık sistemi asıl olarak aşı antijenini tanımakta başarısızdır.Bu hastalar da aşı koruyuculuğu VacciCheck titre testi bakılarak belirlenebilir.Bu test kliniğimiz de yapılmaktadır.

​

​

Daha detaylı bilgi için kliniğimizi ziyaret edebilirsiniz..

bottom of page